Odwodnienie u niemowląt

Zapotrzebowanie małego dziecka na wodę wynosi ok. 1,5 litra na dobę. W większości otrzymuje ją w postaci soczków, herbatek, mleka, ale także wraz z zupkami, kaszką, owocami i warzywami. Gdy niemowlę jest zdrowe, nie musisz się specjalnie martwić o poziom nawodnienia organizmu. W przypadku niedoboru płynów maluszek zasygnalizuje, że chce pić. Jednak ze względu na to, że odwodnienie u dziecka następuje błyskawicznie, wiedza na temat objawów i sposobów postępowania w takiej sytuacji jest na wagę złota.

Odwodnienie to taki stan, w którym ilość wody w organizmie spada do poziomu niewystarczającego, aby mógł funkcjonować prawidłowo. Stan odwodnienia zagraża życiu, zwłaszcza małych dzieci i osób starszych. Przyczyny odwodnienia są różne. U niemowląt szczególnie niebezpieczna jest biegunka. Organizm maluszka kumuluje zasoby wodne w jelitach i wydala je wraz z kupką. Duże ilości wody traci także podczas wymiotów. Stan podwyższonego ryzyka odwodnienia występuje również podczas gorączki lub przegrzania organizmu (czemu sprzyja ubieranie dziecka nieadekwatnie do pogody). Niemowlę poci się, tracąc dużo wody i soli mineralnych. 

Drastyczny ubytek wody w organizmie prowadzi do przykrych konsekwencji. Gwałtownie wzrasta ciśnienie krwi i poziom sodu we krwi. Maluszkowi grozi zaburzenie świadomości, utrata przytomności, a nawet śmierć. 

Objawy odwodnienia u niemowląt

Pojawienie się zwiększonego pragnienia stanowi pierwszy sygnał ostrzegawczy. Jednak w przypadku wymiotów i biegunki dziecko może nie tylko nie zgłaszać, że chce pić, ale wręcz odmówić przyjmowania płynów.

Twój niepokój powinna wzbudzić sytuacja, w której:

• malec nie pił i nie jadł od kilku godzin,
• od trzech godzin nie zmoczył pieluszki, a jeśli już nasiusiał, to jego mocz miał barwę ciemnożółtą,
• ma spierzchnięte usta i suchy (niekiedy opuchnięty) język,
• malec płacze bez łez lub jest ich bardzo mało (łzy pojawiają się u dziecka w 3. miesiącu życia),
• ma zapadnięte oczy, podobnie jak policzki, brzuszek i ciemiączko (obserwowanie ciemiączka może dostarczyć wiele cennych informacji na temat zdrowia dziecka – np. pulsujące lub opuchnięte świadczy o podwyższonej temperaturze ciała),
• dziecko jest rozdrażnione i apatyczne lub dziwnie pobudzone (przy silnym odwodnieniu malec staje się senny, wiotki, a kontakt z nim jest utrudniony),
• zmiany są dobrze widoczne na skórze – po uszczypnięciu, długo nie wraca na swoje miejsce.

Leczenie odwodnienia u niemowląt

Jeśli twoja pociecha nie skończyła 6. miesiąca życia, a wystąpiła u niej gorączka, biegunka lub wymioty, niezwłocznie skonsultuj się z pediatrą. Nie zwlekaj ani chwili, gdy dostrzeżesz, że skóra jest wiotka. W takich sytuacjach najprawdopodobniej niezbędna będzie hospitalizacja maluszka. W szpitalu zostanie podłączony do kroplówki, która nawodni organizm i ureguluje poziom elektrolitów. Kroplówka szybko postawi pociechę na nogi.

Jeśli malec od dłuższego czasu (ok. 3 godzin) nie oddał moczu, jest wyczerpany i blady, odmawia przyjmowania płynów i pokarmów – również wymaga pomocy lekarskiej. 

W przypadku, gdy gorączka nie jest zbyt wysoka, a wymioty lub biegunka nie są nasilone (i wystąpiły u niemowlęcia powyżej 6. miesiąca życia), możesz spróbować zapobiec odwodnieniu domowymi sposobami. Podawaj dziecku niewielkie ilości chłodnych płynów (woda lub lekka herbatka). Wystarczą dwie łyżeczki wody na 5–10 minut. Dzięki temu organizm zdąży ją przyswoić i malec jej nie zwymiotuje. Odstaw soczki owocowe i napoje mleczne, gdyż podrażniają żołądek i mogą wywołać wymioty.

Nigdy nie podawaj niemowlęciu leków na biegunkę lub przeciwgorączkowych bez konsultacji z pediatrą.