Współczesny model rodziny

PATRYCJA • dawno temu

Współczesny model rodziny znacznie różni się od tego, jaki dominował jeszcze 100 lat temu. Zmiany obyczajowe, społeczne, poprawa warunków życia, postępująca laicyzacja i feminizacja kobiet spowodowały, że małżeństwo zawiera się kilka razy w życiu, a kobiety zamiast spędzać większość czasu w domu, pracują i są aktywne zawodowo. Zmiany w strukturze rodziny skutkują tym, że obecnie dominuje partnerski model rodziny, w którym małżonkowie pracują, wspólnie wychowują dzieci i dzielą obowiązki domowe. Coraz częściej spotyka się też "patchwork family", czyli rodziny, które są poskładana z poprzednich i obecnych związków partnerów.

Model współczesnej rodziny

Współczesny model rodziny znacznie różni się od tego, jaki panował jeszcze 100 lat temu, kiedy kobieta była całkowicie zależna finansowo od mężczyzny, a jej zadaniem było wychowywanie dzieci i opieka nad domem. Zmiany w strukturze rodziny są podyktowane wieloma czynnikami, do których należą:

rewolucja obyczajowa związana przede wszystkim z odrzuceniem tabu seksualnego;
większy dostęp do antykoncepcji – powszechność antykoncepcji spowodowała, że coraz rzadziej spotykamy rodziny wielodzietne, a dominujący model rodziny to 2+1;
postępująca laicyzacja – odrzucenie wartości chrześcijańskich spowodowało, że małżeństwo nie jest już traktowane jako święte i nierozerwalne, a rozwód w małżeństwie, to coraz częściej spotykana okoliczność;
poprawa warunków życia;
emancypacja kobiet – współcześnie niewiele kobiet poświęca całe swoje życie na opiękę i wychowanie dzieci; większość kończy studia i pracuje zawodowo;
wpływ mediów na społeczeństwo – modele rodziny są dziś w dużym stopniu zależne od wzorców lansowanych przez media;
rozluźnienie więzów małżeńskich i rodzinnych – samotne wychowywanie dziecka nie jest obecnie niczym zaskakującym; w społeczeństwie jest coraz więcej samotnych matek, które doskonale radzą sobie z wychowaniem i finansami domowymi.

Rodzina partnerska

Współcześnie dominującym modelem rodziny jest rodzina partnerska, czyli taka, w której zarówno mężczyzna, jak i kobieta pracują, a wychowanie dziecka powierza się komuś z rodziny (np. babci) lub odpowiednim instytucjom typu żłobek, przedszkole. Partnerski model rodziny zakłada nie tylko wspólne finansowanie budżetu domowego, ale także podział obowiązków domowych (np. zakupy, sprzątanie, zmywanie naczyń) i wspólne wychowywanie dziecka. Ten model rodziny jest skutkiem zmian społecznych, przede wszystkim większej emancypacji kobiet. Wykształcone i kompetentne panie chcą sprawdzać swoje umiejętności nie tylko w warunkach domowych, ale także na rynku pracy. Upowszechnienie się modelu rodziny partnerskiej jest ponadto związane ze zmieniającymi się warunkami ekonomicznymi. Mało która rodzina może pozwolić sobie na to, by pracował wyłącznie mężczyzna, a kobieta pozostawała w domu bez prawa do późniejszych świadczeń emerytalnych.

Rodzina patchwork

Coraz częściej w mediach i prasie pojawia się nowe określenie "rodzina patchwork" lub "patchwork family". Aby je zrozumieć, należy na początku zapytać, czym jest patchwork? To technika szycia, która polega na łączeniu małych kawałków materiału o różnych kształtach i barwach. Z połączenia powstaje mata, narzuta lub poduszka, którą określa się także jako patchwork. Zatem "patchwork family" to model rodziny, w którym partnerzy z pierwszego związku zakładają nowe rodziny i wchodzą w nowe związki, a mimo to nadal utrzymują kontakt i spotykają się, np. przy okazji świąt, urodzin dziecka itp. "Patchwork family" zakłada np., że po rozwodzie rodziców dziecko zostaje z matką, która ma nowego partnera. Z kolei ojciec wchodzi w kolejny związek, którego owocem są kolejne dzieci. Jednocześnie dziecko z poprzedniego związku spędza czas nie tylko z mamą i ojczymem, ale także ze swoim prawdziwym ojcem, jego partnerką i nowym rodzeństwem. "Patchwork family" nie wyklucza wspólnych spotkań obu rodzin dziecka, a celem tych spotkań jest dobro pociechy żyjącej między "dwoma światami". Ponadto zakłada, że małżeństwo tylko dla dobra dziecka jest błędem i przyniesie mu więcej szkód niż pożytku. Wychowanie w atmosferze kłótni i sporów powoduje urazy i traumy psychiczne, z którymi dziecko boryka się przez całe życie.