Na zakupach: uważaj na fałszywe banknoty

Okres świąteczny jest szczególnie sprzyjający dla fałszerzy pieniędzy. Jesteśmy zajęci wybieraniem rozmiaru i kształtu prezentów, a na wydawane banknoty tylko przelotnie rzucamy okiem, żeby sprawdzić ich nominał. Jesteśmy więc idealnymi kandydatami do wprowadzenia fałszywek w obieg.

Warto jednak rzucić na banknot okiem nieco dłużej. Na co należy zwracać uwagę…?

Po pierwsze – popatrz na banknot

Sprawdź, czy na banknocie są wszystkie elementy, które powinny się tam znaleźć:

• portret władcy;
• godło Rzeczypospolitej Polskiej;
• wartość nominalna wyrażona słownie;
• wartość nominalna wyrażona cyfrowo;
• podpisy: Prezesa NBP i Głównego Skarbnika NBP;
• nazwa emitenta: Narodowy Bank Polski.

Te elementy występują na każdym banknocie polskim, niezależnie od nominału. Brak któregokolwiek z nich oznacza, że masz do czynienia z fałszywką.

Po drugie – obejrzyj go pod światło

Na oglądanym pod światło banknocie powinny być widoczne:

• znak wodny – powinien być nim dokładnie odwzorowany wizerunek władcy, widocznego na przedniej stronie banknotu;
• nitka zabezpieczająca – biegnie przez całą wysokość banknotu, z obu stron widać na niej oznaczenie nominału oraz symbol “zł”;
• korona obok wizerunku władcy – przy oglądaniu przez światło, znajdujące się z obu stron banknotu korony idealnie nakładają się na siebie, tworząc pełen obraz, otoczony nominałami banknotu.

Po trzecie – przejedź po banknocie palcami

Niektóre elementy banknotu są drukowane w specjalny sposób tak, żeby były wypukłe i łatwo wyczuwalne (przydaje się to niewidomym). Są to:

• duże cyfrowe oznaczenie nominału w lewym górnym rogu przodu banknotu;
• duży napis “narodowy bank polski” obok portretu władcy;
• sam portret władcy;

Wypukłe są również oczywiście oznaczenia dla osób niewidomych w lewym dolnym rogu banknotu:

Po czwarte – sprawdź tzw. “efekt kątowy”

Efekt kątowy polega na tym, że kiedy przechylamy banknot i patrzymy na niego pod innym kątem, niektóre elementy graficzne zmieniają swój wygląd:

• ozdobne nadruki zmieniają barwę z fioletowej na oliwkowo-zieloną;
• w banknotach 10 i 20 zł – w prawym dolnym rogu widoczny jest nominał, który zmienia kolor po po przechyleniu banknotu;
• w baknotach 50, 100 i 200 zł – w tym samym miejscu widzimy, w zależności od kąta patrzenia, albo nominał, albo koronę.

Co zrobić z fałszywką?

Sprawdzenie powyższych zabezpieczeń jest proste, szybkie – i powinno pozwolić na wykrycie ewentualnego fałszywego banknotu. Co robić, kiedy nam się taki trafi?

Jeżeli ktoś chce nam nim zapłacić, absolutnie nie przyjmujemy. Z drugiej strony, my również nie możemy nim zapłacić, jeśli przeoczyliśmy go wcześniej i znajduje się on w naszym portfelu. Fałszywkę należy zgłosić Policji lub zanieść do najbliższego banku. Zostanie tam sporządzony protokół, a falsyfikat wysłany będzie do Centrali Narodowego Banku Polskiego w celu dokonania ekspertyzy.

Zgodnie z art. 312 Kodeksu karnego – osobie, która puszcza w obieg podrobiony lub przerobiony pieniądz, który otrzymała jako prawdziwy, grozi kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do jednego roku. Fałszywe banknoty podlegają zatrzymaniu, bez prawa do zwrotu ich równowartości.

Ale spokojnie – nie ponosi odpowiedzialności karnej osoba, która puści w obieg podrobiony banknot, nie będąc świadomym tego, że jest to podróbka.

źródło: Kira, Lajfmajster