Cukrzyca ciężarnych

Według badań obecnie u 3% kobiet ciężarnych stwierdza się cukrzycę. Większość z nich uważa, że jest to wyrok dożywotniego chorowania, inne boją się o zdrowie dziecka. Nie ma się co martwić na zapas, jednak cukrzyca w ciąży jest faktem, z którym niektóre przyszłe matki muszą się zmierzyć.

Pora rozwiać mity dotyczące tego stanu. Cukrzyca ciężarnych (ang. gestational diabetesmellitus, czyli GDM) jest jednym z częstszych powikłań ciąży. Jest to każda nietolerancja glukozy, która pojawiła się lub też została zdiagnozowana po raz pierwszy w czasie oczekiwania na przyjście dziecka na świat. Pojawia się zwykle w trzecim trymestrze, stąd też badanie poziomu cukru we krwi doustnym testem obciążenia glukozą między 24. a 28. tygodniem ciąży.

Cukrzyca ciężarnych — Co z moim dzieckiem…?

Pierwsze pytanie, jakie zwykle słyszy ginekolog po stwierdzeniu zaburzonej gospodarki węglowodanowej, dotyczy zdrowia dziecka. Niestety, cukrzyca ciężarnych sprzyja powikłaniom ciąży i porodu, jednak przestrzeganie zaleceń daje olbrzymie rezultaty. Większość nieprawidłowości następuje w przypadku zapominania o samokontroli. Zwiększa się wtedy m.in. ryzyko przedwczesnego porodu, cesarskiego cięcia czy urodzenia dziecka o wysokiej masie urodzeniowej (zwykle ponad 4000 g). Pamiętaj także o swojej przyszłości – istnieje wyższe prawdopodobieństwo pojawienia się cukrzycy typu 2 w jakimś czasie po rozwiązaniu. Jednak twoje chorowanie nie jest przesądzone, gdyż metabolizm u większości kobiet wraca do normy.

Cukrzyca ciężarnych — Dlaczego ja…?

Istnieje kilka czynników, które mogą zwiększać prawdopodobieństwo powikłania ciąży cukrzycą. Należą do nich głównie wiek (powyżej 35. roku życia), wyższy przedciążowy wskaźnik BMI (więcej niż 25 lub 27 km/m² w zależności od piśmiennictwa), cukrzyca w rodzinie, kolejna ciąża, urodzenie poprzednio dziecka ważącego powyżej 4 kg. Warto jednak wiedzieć, że wg badań u wysokiego odsetka kobiet z cukrzycą ciążową żaden z czynników ryzyka nie występował wcześniej (wg polskich badań z 2008 roku – u 12%). Dlatego tak ważne jest, byś nie zapomniała obadaniach przesiewowych, nawet jeśli nie miałaś do tej pory problemów z gospodarką węglowodanową. Jeżeli planujesz ciążę, powinnaś wpierw doprowadzić swoją masę ciała do prawidłowych wartości, potem będzie już za późno – spodziewając się dziecka, nie wolno stosować diet odchudzających.

Cukrzyca ciężarnych — Jak będę leczona…?

Leczenie może wyglądać różnie, jednak w większości przypadków sama dieta wystarczy. Wraz z lekarzem ustalisz docelową glikemię i będziesz do niej dążyć. Najlepiej, gdybyś badała poziom cukru codziennie, przynajmniej dopóki nie nauczysz się odpowiednio odżywiać (na czas ciąży powinien zostać ci wypożyczony glukometr). Ponadto dobrze jest mierzyć często ciśnienie tętnicze. Twoja dieta nie będzie znacznie różnić się od diety zalecanej ci na czas ciąży. Musisz tylko bardziej dbać o prawidłowy dowóz węglowodanów złożonych, eliminując proste (słodycze, kolorowe napoje gazowane, cukier, miód, dżemy, soki, duże ilości owoców).

Dieta będzie bogata w białka (nawet do 2 g/kg masy ciała) i powinna zawierać mniej niż 30% tłuszczu (ograniczenia dotyczą tłustych mięs i wędlin, serków topionych i innych do smarowania chleba, pełnotłustych produktów mlecznych, w tym serów pleśniowych, żywności typu fast food, słonych przekąsek, takich jak paluszki i chipsy). Szczególną uwagę musisz zwrócić na regularne spożywanie posiłków, których powinno być nawet 5–7 w ciągu dnia, za to o małej objętości – wszystko po to, by dowóz składników do krwi dziecka był równomierny. Wahania twojej glikemii oddziaływają również na malucha, a niebezpieczne dla niego są zarówno niedocukrzenie, jak i zbyt wysoki poziom glukozy. Dlatego pamiętaj o niewielkiej kanapce z pełnoziarnistego chleba, plasterka wędliny lub sera i warzyw, spożywanej około godziny 22.30, która zabezpieczy przed hipoglikemią nocną. W przypadku częstych hiperglikemii poposiłkowych powyżej 150 mg% należy włączyć insulinoterapię ludzkimi preparatami. Jeżeli jest to dla ciebie nowość, możesz z początku być przerażona perspektywą robienia sobie zastrzyków, ale w czasie ciąży nie wolno podawać leków hipoglikemizujących.

Ważne, byś wprowadziła w życieumiarkowany wysiłek fizyczny, dostosowany do miesiąca ciąży, i wykonywała go codziennie. Ma on istotny wpływ na obniżanie glikemii. Wszystko to powinno zminimalizować ryzyko powikłań zarówno u ciebie, jak i dziecka oraz pozwolić ci na szczęśliwe macierzyństwo. Powodzenia!