Amniopunkcja

Amniopunkcja w ciąży (in. amniocenteza), podobnie jak inne
inwazyjne badania prenatalne, pozwala na wczesne wykrycie wad wrodzonych u
płodu. Rozpoczęcie leczenia w okresie prenatalnym dobrze rokuje na przyszłość,
dając szansę na całkowite wyleczenie małego pacjenta. Badanie prenatalne obarczone
jest ryzykiem powikłań, dlatego amniopunkcję zaleca się kobietom z grupy ryzyka.
Sprawdź, czy do niej należysz. Dowiedz się też, na czym polega amniopunkcja
oraz dlaczego badanie jest takie ważne.

Wskazania do amniopunkcji

Amniopunkcja każdorazowo wykonywana jest na zlecenie
lekarza. Badanie pozwala określić stopień rozwoju płodu oraz czy u dziecka
wystąpił konflikt serologiczny lub wady
wrodzone. Zazwyczaj amniopunkcję wykonuje się:

• u kobiet po 35. roku życia lub których partner przekroczył 55. rok życia,
• gdy u członka rodziny któregoś z rodziców wystąpiły w przeszłości wady genetyczne,
• gdy kobieta urodziła wcześniej dziecko z wadą genetyczną (np. z zespołem Downa) lub wadą ośrodkowego układu nerwowego (np. wodogłowie),
• jeśli podczas badania kontrolnego wykryto u kobiety białko w krwi (obecność białka wytwarzanego przez narządy płodu mogą świadczyć o rozszczepie kręgosłupa dziecka).

Oprócz celów diagnostycznych amniopunkcję wykorzystuje się do
uregulowania poziomu płynu owodniowego — upuszczenia nadmiaru płynu
(wielowodzie) lub uzupełnienia niedoboru płynu (małowodzie).

Przebieg amniopunkcji

Amniopunkcję wykonuje się po zakończonym 14. tygodniu ciąży
(wczesna amniopunkcja) lub między 15. a 20. tygodniem ciąży (późna
amniopunkcja). Przed zabiegiem należy opróżnić pęcherz moczowy, ale nie ma
przeciwwskazań co do spożywanych produktów i napojów. Samo badanie trwa kilka
minut. Pacjentka zajmuje miejsce na specjalnej kozetce lub fotelu
ginekologicznym. Następnie wykonywane jest badanie USG, które pozwala na dokładne zlokalizowanie płodu. W tym czasie lekarz
wybiera miejsce nakłucia, jak najbardziej oddalone od dziecka. Miejsce wkłucia
zostaje odkażone i znieczulone. Lekarz wprowadza jałową, cienką i długą igłę
pod powłoki brzuszne aż do macicy. Po wkłuciu się w pęcherz płodowy pobiera do
strzykawki niewielką ilość wód płodowych. Zabieg przeprowadzany jest bardzo
ostrożnie, aby do próbki nie dostała się krew. Po usunięciu igły w miejscu
nakłucia zostaje założony opatrunek. Przez najbliższe kilka godzin kobieta
pozostaje pod nadzorem lekarza. Pobrany płyn
owodniowy zostaje przekazany do laboratorium, gdzie zostanie szczegółowo
przebadany. Wyniki amniopunkcji są gotowe po ok. 2–3 tygodniach od badania.

Powikłania po amniopunkcji a korzyści

Amniopunkcja obarczona jest ryzykiem:

• uszkodzenia łożyska, pępowiny lub płodu,
• infekcji wewnątrzmacicznej,
• krwawienia,
• poronienia (w skrajnych przypadkach, w wyniku pęknięcia pęcherza płodowego dochodzi do wywołania akcji porodowej).

Choć ryzyko powikłań jest niewielkie, badania prenatalne
mają swoich przeciwników. Jednak liczne korzyści płynące z amniopunkcji świadczą
o ich ogromnej przydatności. Amniopunkcja pozwala ocenić rozwój płuc dziecka
oraz występowanie: zaburzeń chromosomalnych (które odpowiadają m.in. za zespół
Downa), chorób genetycznych (np. mukowiscydozy), rozszczepu kręgosłupa,
wodogłowia.

Co więcej, badania
prenatalne pozwalają na lepsze przygotowanie się personelu medycznego na
przyjęcie chorego pacjenta. Rodzice mają czas na oswojenie się z sytuacją i
podjecie stosownych decyzji. Badanie daje im więcej czasu na taką organizację
dotychczasowego życia, aby móc zapewnić dziecku jak najlepsze warunki życia i
leczenia.