Hemoroidy – wstydliwe i bolesne

Hemoroidy są inaczej nazywane żylakami odbytu lub guzkami krwawniczymi. Te określenia opisują już dość dokładnie, na czym polegają zmiany. Przy prawidłowej budowie anatomicznej końcowego odcinka przewodu pokarmowego w błonie śluzowej występują wypuklenia, które wraz ze zwieraczami uszczelniają odbytnicę. Gdy krążenie w naczyniach w śluzówce jest nieprawidłowe i krew zbiera się, nie znajdując odpływu, w śluzówce powstają zgrubienia i guzki. To są właśnie hemoroidy powstające w wyniku niewydolności żylnej.

Do podstawowych objawów schorzenia należą: świąd i pieczenie w okolicy odbytu, jasnoczerwona krew w stolcu i na papierze toaletowym. W zależności od umiejscowienia guzków wyróżnia się hemoroidy wewnętrzne i zewnętrzne. Choroba ma cztery stadia zaawansowania – w pierwszym guzki są uwypuklone i powodują ból podczas wypróżniania się, czasami krwawią; w drugim znacznie powiększone guzki wypadają na zewnątrz podczas wypróżniania, ale same się cofają.

W stadiach trzecim i czwartym już to nie występuje, przy zaawansowanej chorobie nierzadko niezbędne jest leczenie operacyjne. Mniej inwazyjne zabiegi wykonuje się w ramach chirurgii jednego dnia, np.: z wykorzystaniem krioterapii lub promieni podczerwonych albo przez odcięcie dopływu krwi do guzka, w wyniku czego później on obumiera i jest wydalany z organizmu. Przeprowadzenie klasycznej operacji polegającej na wycięciu zmian jest najbardziej obciążające dla organizmu, wymaga dłuższej hospitalizacji i w dodatku niekoniecznie będzie skuteczne, ponieważ choroba ma tendencje do nawracania.

Powstawaniu żylaków odbytnicy sprzyja siedzący tryb życia i dieta uboga w błonnik, a bogata w tłuszcze i ostre przyprawy. Paradoksalnie osoby, które w pracy przez wiele godzin stoją lub dźwigają ciężary, też są zagrożone. Hemoroidy często pojawiają się u kobiet w ciąży ze względu na gorsze krążenie krwi w dolnych partiach ciała oraz po porodzie jako pozostałość silnego parcia.

Jeżeli występuje tylko ból, pieczenie i okresowe krwawienie, wystarczające będzie leczenie farmakologiczne – czopki i maści, leki o działaniu znieczulającym, odkażającym i łagodzącym do stosowania miejscowego i doustnego. Inne wskazane środki to uszczelniające naczynia krwionośne i poprawiające krążenie. Nie wszystkie z nich można kupić bez recepty i leczyć się samodzielnie. Gdy dolegliwości są nasilone, lepiej przełamać wstyd i udać się do lekarza – tym schorzeniem zajmuje się specjalista proktolog. Aby poznać stan zaawansowania choroby, będzie on musiał wykonać badanie rektoskopijne. Przedtem konieczne jest oczyszczenie jelita przez jego płukanie lub podanie środków przeczyszczających. Badanie lekarz wykonuje przez wprowadzenie palca w rękawiczce do kanału odbytu. Niestety, nie ma innego sposobu i trzeba być na to przygotowanym. Dobrze, by mięśnie były jak najbardziej rozluźnione, samo badanie nie jest bolesne, lecz z pewnością krępujące.

W leczeniu już istniejących hemoroidów i zapobieganiu chorobie bardzo istotna jest zmiana niewłaściwych nawyków. Ważna jest dieta, w której powinny znaleźć się: pieczywo pełnoziarniste (też musli, płatki owsiane, otręby), warzywa, owoce (szczególnie jabłka) i produkty mleczne. Trzeba pić dużo płynów, ale nie czarnej herbaty, kawy i alkoholu, które działają odwrotnie, podobnie jak czekolada i ciasta, czyli spowalniają przemianę materii. Bardzo dobrze działa aktywność fizyczna, ruch, ale taki, który nie przeciąża mięśni dna miednicy – nie jogging lub tenis, lecz spacery czy pływanie. Taka dieta i aktywność fizyczna w naturalny sposób pobudza pracę jelit, zapobiega zaparciom, które przyczyniają się z kolei do powstawania bolesnych hemoroidów.

Nawet wybór bielizny i dbałość o higienę po wypróżnieniu nie są bez znaczenia, okolice odbytu są bowiem bardzo wrażliwe i podatne na podrażnienia, otarcia. Najlepsza, przewiewna i miękka, jest bielizna bawełniana. Ważny jest tutaj także miękki papier toaletowy. Przestrzeganie wyżej wymienionych zaleceń dotyczących diety, ruchu i higieny wyjdzie zresztą na zdrowie nie tylko osobom cierpiącym na hemoroidy. Pomoże też utrzymać smukłą sylwetkę.