Bilans dziecka

Bilans zdrowia to dość szczegółowe i kompleksowe badania mające za zadanie informować o stanie zdrowia dzieci. Bilans zdrowia dziecka wykrywa ewentualne zaburzenia rozwoju, określa potrzeby zdrowotne dzieci i młodzieży, a także pomaga wskazać częstotliwość występowania danego zaburzenia wśród dzieci i młodzieży. Podczas wykonywania bilansu lekarz ma za zadanie zwrócić uwagę na całkowity stan zdrowia, a nie skupiać się na jednym aspekcie.

Terminy badań bilansowych

Pierwszy bilans zdrowia dziecka to badanie noworodka po urodzeniu. Kolejne wykonywane są u dwulatków, czterolatków, sześciolatków, dziesięciolatków, czternastolatków i osiemnastolatków. Poszczególne bilanse różnią się między sobą – zależą od wieku dziecka, momentu rozwoju oraz od funkcji, do których maluch się przygotowuje lub które już wykonuje. Badania bilansowe wyglądają następująco: lekarz przeprowadza wywiad i analizuje dokumentację medyczną. Następnie wykonywane są testy przesiewowe (m.in. oznaczenie wzrostu dziecka, masy ciała, ocena ostrości wzroku i słuchu, pomiar ciśnienia tętniczego). Po testach wykonywane jest badanie lekarskie ogólne i specjalistyczne, testy laboratoryjne, badanie psychologiczne i rozmowa z logopedą. Na końcu lekarz wystawia ocenę i podsumowuje wyniki przeprowadzonych badań.

Rodzaj i terminy wykonywania testów przesiewowych są różne zależnie od wieku dziecka. U noworodków wykonywane są:

• ocena wg skali Apgar,
• test na fenyloketonurię i hypotyreozę,
• ocena stanu neurologicznego,
• badanie w kierunku niedorozwoju panewki stawu biodrowego,
• pomiar długości masy ciała,
• pomiar obwodu głowy i klatki piersiowej.

Testy przesiewowe u dzieci i młodzieży:

• pomiar wysokości i masy ciała: w każdym wieku,
• ocena rozwoju psychosomatycznego i sprawności fizycznej: 2, 4, 6, 10, 14 rok życia,
• badanie stanu uzębienia: 2, 4, 6 rok życia,
• ocena wieku płciowego: 10 i 14 rok życia,
• badanie ostrości wzroku: 2, 4, 6, 8–18 rok życia,
• cover test: 2, 4, 6 rok życia,
• widzenie barwne: 10 rok życia,
• badanie słuchu: 2, 4, 6 i 14 rok życia,
• badanie mowy: 2, 4, 6, 10 i 14 rok życia,
• badanie postawy ciała: 2, 4, 6, 10, 12, 14 rok życia,
• pomiar ciśnienia krwi: 14 i 18 rok życia.

Cele wykonywania bilansów zdrowia

Noworodki są badane po urodzeniu oraz w okresie, w którym przebywają na oddziale noworodkowym. Lekarz ocenia rozwój dziecka i stan dojrzałości neurologicznej. Szczególny nacisk kładziony jest na zagrożenie okołoporodowe oraz wady wrodzone. Wykrycie wad rozwojowych na tym etapie życia daje możliwość wyleczenia choroby oraz lepszego jej monitorowania. U dwulatków oceniany jest rozwój fizyczny i psychomotoryczny. W tym czasie lekarz stara się wykryć ewentualne wady wzroku, wady słuchu lub wady postawy ciała. Badania wykonywane są, gdy dziecko skończy 24 miesiące (trzymiesięczna tolerancja). Badania w czwartym roku życia mają podobne cele, jak w drugim. Robione są po ukończeniu przez malucha czterech lat z tolerancją trzymiesięczną.

Badanie po szóstym roku życia ma na celu ustalić zdrowotną gotowość szkolną. Co to znaczy? Dziecko będzie mogło uczestniczyć w zajęciach korekcyjnych i wychowawczych, zanim pójdzie do szkoły. Badanie to również kwalifikuje dziecko do zajęć ruchowych w przedszkolu lub szkole. Uczniowie III klasy szkoły podstawowej to dzieci w wieku 10 lat. W tym okresie oceniany jest zakres adaptacji dziecka w szkole. Lekarz może zalecić maluchowi udział w zajęciach wychowania fizycznego lub w gimnastyce korekcyjno-kompensacyjnej. W 14 roku życia u dzieci oceniana jest dojrzałość płciowa. Lekarz może zalecić udział w gimnastyce korekcyjno-kompensacyjnej oraz w wychowaniu fizycznym.