Muzykoterapia

Terapeutyczne działanie muzyki ma prawdopodobnie swoje początki w czasach, gdy pierwsi ludzie tupali i klaskali podczas rytualnych obrzędów, aby przywołać dobre duchy lub odpędzić złe moce.

Muzyka odgrywała ogromną rolę także w starożytnej Grecji. Miała ona wywoływać katharsis, czyli w taki sposób wpłynąć na reakcje słuchacza, aby doprowadzić do duchowego oczyszczenia. W XVIII wieku wzrosło zainteresowanie wpływem muzyki na ciało ludzkie, a w wieku XX zaczęto stosować ją jako pomoc w terapii zaburzeń emocjonalnych i psychicznych.

Zalety muzykoterapii:

umożliwia wyrażanie emocji, uwrażliwia,ułatwia komunikację z innymi ludźmi, uczy zaufania nie tylko wobec siebie, ale i innych osób,wpływa na układ sercowo- naczyniowy, oddechowy, na mięśnie.

Metody muzykoterapii:

pasywna - opiera się na słuchaniu programu dźwiękowego dobranego odpowiednio do wieku i problemów psychologicznych pacjenta. Po rozmowie z psychologiem i teście na wrażliwość muzyczną zostaje ów program ustalony. Wiąże się także z wykorzystaniem technik relaksacyjnych.aktywna - dużą rolę odgrywają tu dźwięki wyrażone za pomocą głosu, perkusji oraz innych instrumentów. techniki psychomuzyczne - wykorzystywane są dźwięki, rytm, głos, ruch, aby osiągnąć cel polegający na zrelaksowaniu pacjenta.

Kiedy stosuje się muzykoterapię?

w zaburzeniach emocjonalnych, nerwicach,w sytuacjach ciągłego stresu, niepokoju,w celu łagodzenia bólów,w rehabilitacji zaburzeń czuciowych i nerwowych,w problemach z niedostosowaniem społecznym, opóźnieniem umysłowym, fizycznym, w trudnościach szkolnych,w okresie ciąży sprzyja nawiązaniu szczególnej więzi pomiędzy matką a dzieckiem,w leczeniu starczej demencji.

Dziedziny, w których stosowana jest muzykoterapia:

medycyna - w celu łagodzenia bólu, w rehabilitacji pourazowej i powypadkowej,psychoterapia - ułatwia komunikowanie się z chorymi, zwłaszcza skuteczna bywa w kontaktach z dziećmi autystycznymi oraz pacjentami mającymi zaburzenia emocjonalne,wychowanie specjalne - pozytywnie wpływa na koordynację ruchową u dzieci z urazami neurologicznymi, ułatwia nawiązywanie kontaktów międzyludzkich przez dzieci niewidome i głuche.

Potrzeby pacjenta, jego problemy oceniane są przez terapeutę i w zależności od diagnozy jest on kierowany na zajęcia indywidualne lub grupowe. Początkowo pacjent jest obserwowany pod kątem wrażliwości muzycznej, upodobań. Może nawet wziąć udział w zajęciach gry na instrumencie. W muzykoterapii wykorzystuje się właśnie instrumenty, odsłuchuje się dźwięki, różne melodie. Wśród stosowanych metod pojawia się też śpiew, komponowanie piosenek, ćwiczenia rytmiczne.

Warto pamiętać, że muzykoterapia jedynie wspomaga leczenie, nie może go całkowicie zastąpić. Mimo że nie zostały opracowane żadne podstawy naukowe tego zjawiska, to muzykoterapia cieszy się uznaniem wielu lekarzy. Dostrzegają oni jej pozytywne aspekty. Z badań wynika, że odbieranie bodźców muzycznych pobudza wytwarzanie w mózgu endorfin, substancji chemicznych działających jak naturalne środki przeciwbólowe. Anestezjolodzy podkreślają, że muzyka w czasie zabiegu chirurgicznego zmniejsza zapotrzebowanie na środki znieczulające. Podobnego zdania są stomatolodzy, którzy uważają, że wystarczy mniejsza dawka zastrzyku znieczulającego, jeśli w gabinecie rozlega się muzyka.

Jej efekty dostrzegalne są zwłaszcza w sytuacjach stresujących, wiążących się ze strachem, lękiem, smutkiem.

Muzykoterapia nie jest wskazana dla osób, które mają halucynacje. W przypadku padaczki również nie jest ona zalecana.

W Polsce programy leczenia muzyką są realizowane głównie w specjalistycznych poradniach pedagogicznych i psychologicznych.