Bolesne miesiączki oznaczają najczęściej silny skurczowy ból w dolnej części brzucha (ciągły lub przypominający kolkę), któremu może towarzyszyć ból krzyża, a także głowy. Do tego nierzadko dochodzą dolegliwości przewodu pokarmowego, takie jak wzdęcia, biegunki, zaparcia, niestrawność, a nawet wymioty. Samopoczucie jest najgorsze pierwszego i drugiego dnia krwawienia, potem stopniowo się poprawia. Nie w każdym cyklu dolegliwości są równie nasilone. Wzrastają w sytuacji stresu, takiego jak przy egzaminach, ważnych spotkaniach lub konfliktach w pracy itp. Wtedy bóle brzucha nasilają się przez jednoczesne podłoże nerwicowe.
Często spotyka się opinie, że bardzo bolesne miesiączki występują u nastolatek, a dolegliwości zmniejszają się z wiekiem. Inna teoria głosi, że przykrości kończą się po urodzeniu dziecka. Po części rzeczywiście tak jest, ale powtarzający się silny ból podczas okresu może też sygnalizować nieprawidłowości w budowie lub funkcjonowaniu narządów rodnych, warto więc omówić problem z lekarzem ginekologiem. Na podstawie wywiadu lekarskiego, badania ginekologicznego lub dodatkowych badań – USG, poziom hormonów – specjalista ustali przyczynę bolesnych miesiączek.
Dolegliwości mogą być wywoływane przez:
zbyt wysoki poziom estradiolu, co skutkuje nadmierną produkcją prostaglandyn – substancji powodujących skurcze macicy;nieprawidłowe złuszczanie śluzówki macicy (endometrium), a także jej przesuwanie się i rozrost w obrębie innych narządów jamy brzusznej – endometrioza; wtedy miesiączki dodatkowo są bardzo obfite;mięśniaki macicy;przewlekły stan zapalny przydatków;zwężenie kanału szyjki macicy – w tym przypadku po porodzie ustępuje;nieprawidłowe położenie (np. tyłozgięcie) lub niedorozwój macicy, co utrudnia swobodny odpływ krwi.
Jeżeli u kobiety po czterdziestce miesiączki nadal są bardzo bolesne i obfite, może to świadczyć także o nowotworze macicy.
Zależnie od rodzaju i stanu zaawansowania choroby stosuje się leczenie farmakologiczne przeciwbólowe i przeciwzapalne, hormonalne, w tym zmniejszające wydzielanie prostaglandyn, a także w niektórych przypadkach operacyjne.
Gdy jednak nie występuje żadna z wymienionych powyżej chorób, a ból jest silny i utrudnia życie, zwykle sięgamy po środki przeciwbólowe, dostępne bez recepty ibuprofen, naproksen lub paracetamol. Nie zawsze można sobie bowiem pozwolić na zmniejszenie aktywności, pozostanie w domu, w łóżku i ciepłe okłady. Leki te są wskazane między innymi właśnie na bóle menstruacyjne i zwykle pomagają, niekoniecznie jednak całkiem niwelując dolegliwości. Trzeba tylko przestrzegać czterogodzinnych przerw między kolejnymi tabletkami i nie przyjmować ich na czczo, bo podrażniają śluzówkę żołądka. Z tego właśnie powodu mogą też zaszkodzić kobietom cierpiącym na wrzody żołądka. Podczas okresu nie należy natomiast łykać działającej również przeciwbólowo aspiryny, ponieważ rozrzedza ona krew i nasila krwawienie. Pomocne są też leki o działaniu rozkurczowym, np. No-spa.
Niektórzy lekarze rekomendują także łagodne ziołowe środki uspokajające. Część kobiet, które cierpią na bardzo silne bóle menstruacyjne, wybiera metody niekonwencjonalne, takie jak akupresura czy akupunktura.
