Najczęstsze dolegliwości w ciąży. Co oznaczają? Czy się bać? Jak zwalczać?

Właściwa opieka ginekologiczna to warunek prawidłowego przebiegu ciąży i szczęśliwego rozwiązania – zdrowia mamy i maluszka.

Ciąża i zaparcia idą w parze?

Spektakularnie powiększająca się macica w ciąży przyczynia się do zmian położenia narządów jamy brzusznej i miednicy. Dołącza do nich nadmierna aktywność progesteronu, hormonu podtrzymującego ciążę. Progesteron wpływa relaksacyjnie (rozluźniająco) na mięśnie gładkie, z których zbudowana jest m.in. ściana przewodu pokarmowego. W efekcie dochodzi do spowolnienia pasażu jelitowego.

Progesteron hamuje wydzielanie motyliny – hormonu produkowanego przez komórki jelita cienkiego, który stymuluje skurcze mięśni gładkich jelita i reguluje motorykę przewodu pokarmowego. W konsekwencji motoryka jelitowa ulega zahamowaniu i pojawiają się zaparcia.

W ciąży zwiększa się objętość krwi krążącej, co wpływa na rozwój niedokrwistości. Dlatego przyszłym mamom często zaleca się suplementację żelaza, która… dodatkowo nasila problemy z wypróżnieniem.

Rewolucja hormonalna i rozwijająca się ciąża wpływają na zmiany parametrów dna macicy. W rezultacie (zwykle w II trymestrze) dochodzi do obniżenia pęcherza moczowego, szyjki macicy i odbytu. Przyszłe mamy zmieniają nawyki żywieniowe, przybierają na wadze i często ograniczają aktywność fizyczną. Wszystkie te czynniki oddziałują na funkcję przewodu pokarmowego i odpowiadają za zaparcia.

Zaparcia w ciąży – uciążliwe i powszechne

Zaparcia należą do najczęstszych dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego w ciąży. Szacuje się, że mogą dotyczyć nawet 38 procent przyszłych mam. Prócz zaparć związanych ze spowolnieniem pasażu jelitowego i mniejszą częstotliwością wypróżnień występują trudności z samym aktem defekacji (oddawaniem stolca). Ich podłoże stanowić mogą zmiany anatomiczne w ułożeniu narządów miednicy, uciskanych przez rosnącą macicę. Szczególnie nasilone objawy zgłaszają pacjentki, które problemy z wypróżnianiem obserwowały już przed ciążą.

Jak radzić sobie z zaparciami w ciąży? Przyszłe mamy powinny więcej pić – zwiększyć podaż płynów do 2–3 l dziennie. Warto sięgać po niegazowaną wodę mineralną, a na czczo – po szklankę przegotowanej wody z łyżką miodu i sokiem z cytryny. Wypróżnianie ułatwiają też śliwki suszone i wywar z siemienia lnianego.

Należy wzbogacić dietę w błonnik – włączyć do jadłospisu otręby zbożowe, grube kasze i pieczywo pełnoziarniste. Warto zwiększyć spożycie warzyw i owoców oraz pamiętać o aktywności fizycznej, dostosowanej do wieku i rozwoju ciąży.

Nie zapominajmy, że przyjmowanie wszystkich leków w ciąży (również dostępnych bez recepty) należy konsultować z lekarzem. W przypadku uporczywych zaparć lekarz może zalecić leki osmotyczne lub inne środki, np. lek na zaparcia Dulcobis.

Biegunki i ból brzucha w ciąży – czy to powód do niepokoju?

Biegunki w ciąży nie należą do rzadkości. Częstą przyczyną dolegliwości są łagodne infekcje jelitowe o podłożu bakteryjnym lub wirusowym. Z reguły leczenie ma charakter objawowy. Zaleca się profilaktykę odwodnienia (uzupełnianie płynów i elektrolitów) i dietę lekkostrawną. W niektórych przypadkach lekarz może rozważyć konieczność leczenia farmakologicznego.

Do powszechnych dolegliwości przyszłych mam należą mdłości i wymioty, którym może towarzyszyć ból głowy w ciąży. Zaparcia i biegunki często współwystępują z bólem brzucha w ciąży. Jednak tego objawu nie należy bagatelizować. Ból podbrzusza może wskazywać m.in. na zagrożenia okołoporodowe lub infekcje układu moczowo-płciowego (szczególnie niebezpieczne dla przyszłych mam).

Pamiętajmy: dolegliwości bólowe w ciąży nie są wpisane w jej fizjologiczny przebieg i zawsze wymagają konsultacji ginekologicznej.

Choroba hemoroidalna – ryzyko w ciąży rośnie!

Jakie objawy doskwierają mamom w II trymestrze? Ciąża należy do kluczowych czynników ryzyka choroby hemoroidalnej; sprzyjają jej też zaparcia, niepełne wypróżnianie i niezdrowe nawyki żywieniowe. Zmiany anatomiczne odpowiadają za ucisk i zaleganie krwi żylnej. Zwiększa się również ruchomość wiązadeł, dzięki którym hemoroidy w ciąży (i innych okresach życia) są mocowane do mięśnia zwieracza odbytu. Masy kałowe, które wtedy mają tendencje do zalegania w odbytnicy, prowadzą do przewlekłych stanów zapalnych kanału odbytu i odbytnicy.

Wszystkie te czynniki odpowiadają za rozwój choroby hemoroidalnej, ale prawidłowe nawodnienie i dieta bogatoresztkowa (bogata w błonnik pokarmowy) łagodzą przykre objawy. Przyszłe mamy powinny ściśle przestrzegać zasad higieny i pamiętać o aktywności fizycznej (zgodnej z zalecaniami lekarza prowadzącego ciążę). W przypadku nasilenia objawów lekarz może włączyć do terapii miejscowe leki przeciwbólowe i przeciwzapalne.

Zgaga w ciąży – jak jej unikać?

W wyniku zmian położenia narządów w jamie brzusznej dochodzi do ograniczenia czynności motorycznej żołądka, zmian pH soku żołądkowego i pogorszenia perystaltyki jelit. Wydolność dolnego zwieracza przełyku także pozostawia wiele do życzenia – w konsekwencji pojawia się zgaga w ciąży, objawiająca się głównie uczuciem pieczenia za mostkiem. Najczęściej wystarcza zmiana nawyków żywieniowych, by dokuczliwe objawy ustąpiły. O ewentualnej farmakoterapii decyduje wyłącznie lekarz.

Jak unikać zgagi w ciąży? Kolację spożywajmy nie później niż 2–3 godziny przed snem, zrezygnujmy z kawy i postawmy na posiłki lekkostrawne. A poza tym?

Jesteśmy przekonani, że przyszłym mamom nie trzeba przypominać o bezwzględnym zakazie spożywania alkoholu i unikaniu palenia – zarówno czynnego, jak biernego.