Edukacja seksualna

Ponad połowa młodych ludzi zgadza się ze stwierdzeniem, że do pierwszego kontaktu seksualnego dochodzi często pod wpływem emocji i nie ma czasu, żeby pomyśleć o antykoncepcji – wynika z badań CBOS dotyczących postaw i zachowań seksualnych młodych Polaków przeprowadzonych w ramach Kampanii na Rzecz Świadomego Rodzicielstwa „Kiedy 1+1=3”. Niepokojące jest to, że niemal co dziesiąty ankietowany przyznał się do seksu z przypadkowym, nieznanym partnerem i fakt, że aż 30% z nich nie stosowało wtedy żadnych środków antykoncepcyjnych.

Wśród osób, które mają już za sobą inicjację seksualną, aż 27% przyznało się do stosunku z przygodnie poznaną osobą. Tylko nieco ponad połowa z nich (52,3%) zadeklarowała, że w takiej sytuacji stosowała środki antykoncepcyjne. Przyczyną takich ryzykownych zachowań seksualnych wśród młodzieży może być kojarzenie przez nich „życia seksualnego” bardziej ze „współżyciem” i „seksem” niż z budowaniem relacji opartej na odpowiedzialności i miłości. O powierzchowności związków z pierwszymi partnerami może też świadczyć brak wiedzy o ich wcześniejszych doświadczeniach seksualnych.

Badanie CBOS wykazało również, że młodzi ludzie mają problem z podaniem definicji pojęcia „życie seksualne”. Tylko niewielki odsetek pytanych łączy ten termin ze „stałym związkiem” czy „świadomym współżyciem”. Jeszcze większy kłopot sprawiło pytanie o rozumienie terminu „inicjacja seksualna”. Odpowiedziało na nie 48,8% badanych, z czego połowa kojarzy to pojęcie dosłownie z pierwszym stosunkiem, tzw. „pierwszym razem”. Mimo problemu w definicjami pozytywnie zaskakuje natomiast fakt, że ponad trzy czwarte zapytanych uznało, że rozpoczęcie współżycia jest bardzo ważną decyzją, która ma wpływ na całe życie.

Wśród tych, którzy pierwsze kontakty seksualne mają już za sobą ponad połowa deklaruje, że stosuje środki antykoncepcyjne. Do najpopularniejszych z nich należą prezerwatywy – używa ich 63,2% badanych, trzykrotnie mniej osób stosuje tabletki hormonalne – 22,7%. Znacznie mniejszym powodzeniem cieszą się spirale (2,2%) i metody okresowej abstynencji seksualnej (tzw. metody naturalne — 2%). Deklaracje badanych wskazują na to, iż koszty zakupu środków antykoncepcyjnych nie wpływają na wybór stosowanych przez nich środków antykoncepcyjnych. Większość (59,5%) ankietowanych, którzy obecnie stosują środki antykoncepcyjne, nawet gdyby mogła przeznaczyć na zakup tego typu środków więcej pieniędzy niż obecnie, nadal by z nich korzystała.

Młodzi ludzie korzystają z różnych metod antykoncepcyjnych stosunkowo często, ale nieregularnie i nie jest to zjawisko powszechne. Jest to efektem niedostatecznej wiedzy na temat współżycia seksualnego i braku edukacji w tej dziedzinie – wyjaśnia dr n. med. Grzegorz Południewski, ginekolog, prezes Towarzystwa Rozwoju Rodziny. – To, że młodzież chętniej sięga po prezerwatywy niż inne środki antykoncepcyjne, wynika przede wszystkim z faktu, iż są one powszechnie dostępne, można je kupić praktycznie wszędzie: w supermarkecie, na stacji benzynowej. Nie ma potrzeby wybierać się do lekarza czy do apteki. Inaczej jest w przypadku preparatów, które wymagają regularnych wizyt u specjalisty, dlatego pod tym względem pozyskanie innych środków może być uważane za kłopotliwe. Jednak mimo tych niedogodności daje się zauważyć coraz większe zainteresowanie metodami hormonalnymi, zwłaszcza wśród dziewcząt, które chcą dbać o własne zdrowie.

Wywiady CBOS przeprowadzone z młodocianymi matkami pokazały natomiast, jakie mogą być motywacje towarzyszące rozpoczęciu kontaktów seksualnych.
W przypadku młodocianych matek można mówić o różnych przyczynach podjęcia takiej decyzji:

romantyczność — respondentka była zakochana, chciała okazać partnerowi swoje uczucia, że jej na nim zależy; towarzyskość — związana z funkcjonującym w grupie rówieśniczej modelem akceptowanych zachowań, jest to forma wywierania nacisku, argumentowana tym, że większość już to przeżyła, głupio mi było powiedzieć, że jeszcze nie. atrakcyjność seksu - to jest takie fajne, że trzeba z tego skorzystać, w ogóle wstyd, żeby nie uprawiać seksu; ciekawość – każdy chce zobaczyć, jak to jest; poczucie dojrzałości do rozpoczęcia życia seksualnego, presja partnera – partner swoim zachowaniem skłaniał do złożenia obietnicy, że rozpoczną współżycie;perspektywa przymusowego czasowego rozstania chłopaka i dziewczyny – planowany wyjazd za granicę.

Analizując wypowiedzi niektórych uczestniczek badania na pytanie, dlaczego nie stosowały środków antykoncepcyjnych można wywnioskować, że posługiwały się „myśleniem magicznym”- wierzyły, że po prostu nie zajdą w ciążę albo nie widziały potrzeby stosowania jakiś zabezpieczeń. W tym kontekście istotny był też stan emocjonalny dziewcząt — nie stosowały zabezpieczeń, ponieważ były zakochane.

Kampania na Rzecz Świadomego Rodzicielstwa „Kiedy 1+1=3”

Inspiracją do powstania Kampanii były niepokojące statystyki dotyczące nieodpowiedzialnych zachowań seksualnych młodych ludzi, a także niedostateczna wiedza nt. antykoncepcji w Polsce. Potwierdziły to przeprowadzone w kwietniu br. badania nt. postaw i zachowań seksualnych młodych Polaków oraz badanie sytuacji młodocianych matek. Celem kampanii jest edukacja młodych ludzi nt. odpowiedzialnych zachowań seksualnych poprzez uświadamianie ich, że z seksem zawsze będzie wiązał się temat macierzyństwa i rodzicielstwa. Kampania na Rzecz Świadomego Rodzicielstwa ma za zadanie promować świadomość antykoncepcyjną oraz świadome planowanie rodziny, aby w przyszłości rodzicami stawali się ludzie dojrzali do decyzji o posiadaniu potomstwa. Zdaniem specjalistów głównym czynnikiem pozwalającym realizować świadome rodzicielstwo jest wiedza. Bez informacji na temat antykoncepcji i bez swobodnego dostępu do niej nikt nie zrealizuje skutecznie swoich planów, szczególnie w tak delikatnej materii jaką jest sfera intymna. Dlatego organizatorzy Kampanii postawili sobie za cel edukację. W ramach przeprowadzonego Miesiąca Świadomego Rodzicielstwa Kampania odwiedziła z akcjami edukacyjnymi Lublin, Kraków, Wrocław i Gdańsk.

Rozdano ponad 4000 przewodników po antykoncepcji. W każdym mieście była możliwość skorzystania z porad specjalistów: ginekologa i/lub seksuologa.Patronat honorowy nad Kampanią objęli: Polskie Towarzystwo Ginekologiczne i Towarzystwo Rozwoju Rodziny. Inicjatorem Kampanii jest firma Gedeon Richter Plc. – patron świadomego rodzicielstwa.