Jak działa nasza skóra?

Skóra, a dokładnie zewnętrzna jej warstwa – naskórek – chroni organizm przed szkodliwymi drobnoustrojami, tworząc zwartą i nieprzepuszczalną dla nich barierę. To podstawa rola skóry – jest barierą oddzielającą nasz organizm od środowiska i jego wpływu. Niska kwasowość powierzchni skóry uniemożliwia rozwój mikrobów. Do ataku zarazków może dojść dopiero, kiedy naskórek zostanie przerwany, np. w wyniku skaleczenia. Naskórek nieustannie się odnawia, w miejsce łuszczących się komórek w głębi skóry produkowane są nowe, by je zastąpić. Na całkowitą odnowę warstwy naskórka potrzeba u zdrowego człowieka od trzech do czterech tygodni.

Skóra jest również naszym wodoodpornym „pokrowcem” zbudowanym w taki sposób, by zapobiegać utracie wody. Między poszczególnymi warstwami znajdują się cząsteczki glikolipidów, które nie przepuszczają wody. Dlatego woda wypełniająca przestrzenie międzykomórkowe nie wycieka i pozostaje na swoim miejscu. Skóra chroni również przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych poprzez produkcję melaniny – opalenizna jest w rzeczywistości reakcją obronną skóry na nadmiar promieni UV. Pod wpływem słońca skóra staje się grubsza i w ten sposób również lepiej chroni przed jego szkodliwym wpływem.

Pod naskórkiem, w skórze właściwej, znajdują się niezwykle ważne włókna kolagenu i elastyny. Zapewniają one elastyczność i sprężystość, chronią przed mechanicznymi urazami. Decydują też o młodym wyglądzie, jędrności skóry. Pod skórą znajduje się natomiast nasz magazyn zapasów – złożona przede wszystkim z tłuszczów tkanka podskórna chroniąca nas przed zimnem i dostarczająca w razie potrzeby energii przez spalanie zmagazynowanego tłuszczu.

Kolejnym istotnym zadaniem skóry jest termoregulacja – to skóra nie dopuszcza do przegrzania lub nadmiernego oziębienia organizmu. Obecne w niej naczynia krwionośne zwężają się lub rozszerzają zależnie od temperatury, ponadto w skórze zlokalizowane są gruczoły potowe, które mogą przez wydzielanie potu szybko schłodzić organizm, umożliwiając jednocześnie wydalenie z niego szkodliwych substancji, niektórych produktów przemiany materii.

Nie można zapominać, że skóra to również jeden z organów czucia. Umiejscowione są w niej zakończenia nerwowe pozwalające odczuwać zmiany temperatury, ucisk, umożliwiają one posługiwanie się zmysłem dotyku. W skórze syntetyzowana jest ponadto witamina D, która jest niezbędna do prawidłowego wchłaniania wapnia i fosforu, a co za tym idzie, zapobiega pobieraniu tych pierwiastków z kości, co je osłabia.

Ponieważ skóra to nasz największy organ (u dorosłego człowieka jej powierzchnia może wynosić 2 m kw.), powinniśmy dbać o nią nie tylko z myślą o urodzie, ale również dla zdrowia. W tym wypadku zresztą jedno idzie w parze z drugim, bo zdrowa skóra jest też ładna i zadbana. Należy używać delikatnych środków do pielęgnacji o neutralnym pH i starać się unikać kontaktu skóry ze szkodliwymi detergentami niszczącymi jej płaszcz hydrolipidowy. Trzeba także pamiętać o nawilżaniu skóry przez stosowanie odpowiednio dobranych kosmetyków i picie dużej ilości płynów.

Najważniejszym czynnikiem wpływającym na starzenie skóry jest słońce, dlatego należy korzystać z jego uroków z rozsądkiem, szczególnie w przypadku gdy na skórze występują znamiona. Te ostatnie warto obserwować i w razie pojawienia się zmian, udać się do dermatologa, by sprawdzić, czy są jedynie defektem estetycznym. Jeśli będziemy prawidłowo pielęgnować skórę, odwdzięczy się ona młodym i zdrowym wyglądem przez długie lata.