Tajemnica małej czarnej

Skąd się wzięła kawa?
Historia mówi, że kawę odkryły kozy, które po zjedzeniu czerwonych owoców z krzewu brykały żwawiej niż zwykle. Zastanowiło to pasterza, który również spróbował owoców, dzięki czemu poczuł się mniej zmęczony i zapomniał o śnie.Inna legenda mówi, że odkryli ja mnisi w Etiopii, którzy pili kawę, aby móc spędzać długie godziny na modlitwach. Do Europy trafiła przez Wenecję i Marsylię, gdzie zaczęto otwierać pierwsze kawiarnie. W Polsce natomiast przełomem okresem dla popularyzacji kawy było Oświecenie. Zmieniano wówczas obyczaj nadużywania wina i piwa na rzecz kawy. Poeci odpowiadali na sądy ówczesnego popularnego Monitora:

Na toć Monitor piórem wali
Byśmy w opilstwie bardzo nie wierzgali
Ale się wzięli do Kawy, do Czaie
Jeśli mieć chcemy dobre obyczaje.
Ludwik Szczepański

Ile jest gatunków kawy?
Tak naprawdę jest ich dwie. Jedną z nich jest Arabika uprawiana w Afryce, Ameryce Południowej i Azji. Jej ziarna są bardzo twarde i dają aromatyczny napar.Drugim gatunkiem jest Robusta. Rośnie ona szybciej niż Arabika i wcześniej owocuje. Jest bardzo odporna na zmiany klimatu, choroby i szkodniki, ale w smaku gorsza od Arabiki, bowiem jest bardziej gorzka i zawiera więcej kofeiny.

Zdrowa czy niezdrowa?
Mimo że kawa należy do jednych z najbardziej zbadanych produktów żywnościowych, naukowcy wciąż zaskakują nas jakąś nowoodkrytą właściwością tego napoju.Prawie 80% populacji ziemskiej codziennie pije kawę. W filiżance znajduje się 80–130mg kofeiny. W XVII stuleciu kawą leczono obrzęki, podagrę, migrenę, depresje nerwowe i szkorbut. Byli też i tacy, którzy twierdzili, że kawa jest przyczyną trądu.Obecnie badania dowiodły, że kawa zmniejsza ryzyko zachorowania na nowotwór pęcherza u palaczy, między innymi dlatego, że jest moczopędna. Regularne i umiarkowane picie kawy obniża podatność również na chorobę Parkinsona.

Kawa a ciąża
Ginekolodzy położnicy zakazują swoim pacjentkom picia tego czarnego naparu, ponieważ twierdzą, że jest szkodliwa a tak naprawdę nie ma żadnych dobrych badań, które potwierdzałyby tę tezę. O ile kobieta w ciąży spożywa mniej niż 300–400mg (ok. 2–2,5 filiżanki) kawy dziennie to jest to nadal bezpieczne. Prawdą jest, że kawa może przyczynić się do zmniejszenia posiadania potomstwa, ale nie oznacza to, że umiarkowane picie kawy spowoduje niemożność zajścia w ciążę.

Dobroczynny wpływ kawy na zdrowie
Kawa, poprzez zawartość kofeiny, hamuje wpływ substancji tłumiących czynność mózgu i pobudza nasz intelekt, dzięki czemu łatwiej przychodzi nam postrzeganie, szybciej i sprawniej myślimy, przestajemy być senni i zmęczeni.Prawdopodobnie ten aromatyczny napój zmniejsza też katar sienny i objawy astmy, ponieważ kofeina działa hamująco na histaminę, substancję odpowiedzialną za reakcję alergiczne jak swędzenie czy tez obrzęk dróg oddechowych.Mocny napar kawy wykorzystuje się nawet jako środek zapobiegający śpiączkom w zatruciach toksynami, jadem żmij, węży i pająków.Co ciekawe, kawa a właściwie kofeina pośrednio wpływa na aktywność seksualną, lecz w formie bardziej wysublimowanej.

Czasopismo naukowe “Annals of Epidemiology” opublikowało wyniki badań, które dowodzą, że czarny napój ma dobroczynny wpływ na zapobieganie marskości wątroby, która pełni bardzo ważne funkcje w organizmie, jak choćby filtracja toksyn z krwi, przekształcanie ich w substancje mniej szkodliwe, usuwane z organizmu, czy też magazynowanie i przekształcanie glukozy we krwi w glikogen. Przypomnijmy, że marskość wątroby charakteryzuje się powstawaniem małych guzków, co powoduje, że jej funcje obniżają się, powodując śmierć ludzi w wieku nawet 45 lat.

Przeciwskazania i czynniki ryzyka
Kawy na pewno nie powinny pić osoby, u których występują takie schorzenia jak podwyższone ciśnienie krwi, kamica woreczka żółciowego, zaburzenia psychiczne czy uzależnienie od narkotyków. Najzdrowsza kawa jest z expresu posiadającego filtr, ponieważ usuwa on substancje szkodliwe dla organizmu. Na pewno nie powinno się jej pić zalewanej wrzątkiem, bowiem podwyższa poziom cholesterolu we krwi.

Od kawy możemy się też uzależnić. Objawami w następstwie koleinowego zatrucia mogą być: biegunki, torsje, podniecenie, dreszcze i zaburzenie aktywności psychicznej.Dawką śmiertelną jest 10-gramowa porcja kofeiny zawarta w 100 filiżankach kawy. Ale jednorazowe wypicie takiej porcji jest niemożliwe.

Kawa na pewno nam nie zaszkodzi, jeśli będziemy ją pić w rozsądnych ilościach. Pamiętać jednak należy, że wpływ kawy na organizm człowieka zależy w dużym stopniu od indywidualnej kondycji. Pamiętajmy też, że kofeina nie pochodzi wyłącznie z kawy. Zawierają ją m.in.: czekolada, coca-cola, toniki, czy herbata.