Jak zachowywać się w sieci

Już zdecydowana większość z nas, bo 2/3 Polaków korzysta z internetu – wynika z raportu WIP 2011. Najaktywniejsi są młodzi internauci. Deklarują oni zaufanie do internetu jako źródła informacji, chętnie wykorzystują go do komunikacji, załatwiania wszelkich spraw i zakupów. Wielu z nich niemal nie rozstaje się z komputerem i mobilnym internetem. Wśród Polaków szybko wzrasta liczba kupowanych laptopów. I coraz więcej informacji o sobie zostawiamy w sieci. Nie zdajemy sobie sprawy, jak łatwo stracić nad tym kontrolę, kiedy do internetu przedostają się kompromitujące nas materiały, albo ktoś wykorzystuje nasze dane. Warto wiedzieć, jak zachowywać się w sieci, żeby nie prowokować niemiłych, a czasami wręcz groźnych dla bezpieczeństwa sytuacji.

Zanim dołączysz

Kontakty z ludźmi w serwisach społecznościowych, podobnie jak kontakty z ludźmi w świecie rzeczywistym, rządzą się pewnymi zasadami. Zastanów się, w jaki sposób działa serwis, zanim utworzysz na nim swój profil. Przede wszystkim zainteresuj się, jaki poziom prywatności ci gwarantuje. Informacji tego typu szukaj w regulaminie, który powinien jasno określać zasady twojego uczestnictwa.

Prywatność

Kontroluj dostęp do twoich danych i innych informacji, które umieszczasz w swoim profilu. Bezpieczny serwis społecznościowy powinien pozwolić ci nadać sobie taki status prywatności, który zagwarantuje, że informacje o tobie będą dostępne tylko dla znajomych, których świadomie dodałaś do swojej listy. Pamiętaj też, że twoje hasło to twój sekret.

Informacje o mnie

Zamieszczając informacje o sobie pamiętaj, że potencjalnie każdy może je zobaczyć. Dbaj o to, żeby nie ujawniać swoich danych osobowych. Stwórz bezpieczny nick, który nie zdradzi twojej prawdziwej tożsamości. Sieć daje nam możliwość bycia kimś innymi niż w codziennym życiu. Są jednak granice tej zabawy — myśl, jak się prezentujesz.

Zdjęcia

Zastanów się dobrze, zanim zamieścisz w sieci swoje zdjęcia, które mogą być użyte przez innych użytkowników sieci, w sposób jakiego byś sobie nie życzyła, lub skopiowane do miejsca, w którym byś ich nie zamieściła. Jeżeli już na pewno chcesz zamieścić swoje zdjęcia, ustaw taki status prywatności, który zagwarantuje ci bezpieczeństwo.

Kontakty z innymi

Bądź czujna w kontaktach z osobami znanymi wyłącznie sieci. Flirt z nieznajomym/ą może być dobrą zabawą, ale może też mieć niebezpieczne konsekwencje. W sieci ludzie często udają kogoś, kim nie są ukrywając w ten sposób swoje prawdziwe intencje. Bądź bardzo ostrożna, jeżeli nowy internetowy „przyjaciel” chce się z tobą spotkać w realu. Jeżeli zdecydujesz się na spotkanie, spotkaj się w miejscu publicznym (centrum handlowym czy w ruchliwej kawiarni), a na spotkanie pójdź z kimś, komu ufasz. Powiedz o planowanym spotkaniu odpowiedzialnej osobie dorosłej.

Odpowiedzialność za informacje

Jeżeli piszesz coś w internecie będąc pod wpływem silnych emocji, przeczytaj to dwa razy. Daj sobie czas, żeby się uspokoić i sprawdź czy to, co planujesz wysłać, jest tego warte. Pamiętaj także, że czasem szkoła, rodzice lub pracodawcy mają możliwość monitorowania twojej korespondencji i twoich działań w sieci. Dlatego nie pisz nigdy czegoś, czego nie napisałabyś na kartce pocztowej, którą nie tylko bezpośredni adresat może przeczytać. Pamiętaj też, że ludzie przesyłają dalej, upubliczniając wiadomości. Sama także zawsze patrz, co przesyłasz dalej. Nie ujawniaj danych innych osób – nie przesyłaj dalej cudzych maili i nie podawaj w sieci danych innej osoby bez jej zgody.

Szanuj innych

Bądź miła dla innych. Zastanów się, czy adresat życzyłby sobie zobaczyć taki wpis i czy ty powiedziałabyś lub pokazała to samo podczas spotkania twarzą w twarz?

Poczucie humoru, poglądy i zasady innych ludzi bywają różne także w sieci. Respektuj innych w internecie, a jeżeli kogoś urazisz, znajdź metodę, żeby sprawę wyjaśnić i go przeprosić.

Jeżeli ktoś ciebie obraża myśląc, że zrobiłaś coś niemiłego celowo – zamiast dać się ponieść emocjom, spróbuj wyjaśnić, że to nie było celowe, że to wynik nieporozumienia.

Działaj mądrze

Ktoś cię prowokuje? Nie daj mu satysfakcji. Zazwyczaj jest to metoda na zwrócenie na siebie uwagi, jeżeli takiego kogoś zignorujesz, prawdopodobnie da ci spokój.

Pomoc

Masz prawo do godności w internecie. Jeżeli jesteś atakowana, ktoś cię straszy lub grozi ci, działaj w swojej obronie. Zgłoś fakt cyberprzemocy odpowiednim instytucjom (szkoła, policja, helpline.org.pl – 0–800-100–100) i osobom, które mogą ci udzielić pomocy: rodzice, psycholog szkolny, nauczyciel. Razem szybko i skutecznie rozwiążecie problem.

Pamiętaj o realu

Internet jest fajny, ale nie zapominaj o realnym świecie. Kontroluj, ile czasu spędzasz w sieci. Dbaj o kontakty z ludźmi w świecie rzeczywistym. Nawet mając pięciuset znajomych w serwisie społecznościowym możesz czuć się samotną. Nic nie zastąpi prawdziwych znajomości.

Źródło: lista zasad na podstawie opracowania Fundacji „Dzieci Niczyje”, która od lat zajmuje się przemocą w sieci. Warto je znać niezależnie od wieku. Więcej informacji na stronie www.cyberprzemoc.pl